- süd
- is.1. Balalarını yedirib bəsləmək üçün qadınların və məməli heyvanların məmələrindən gələn ağ, qidalı maye. Uşağa süd vermək. Qoyun südü. İnək südü. – <Səkinə:> Vallah, döşümdə südüm quruyub. H. N.. Qərənfil bacı südü ağ qalaylı mis qazana boşaldaraq, həyətdə qaladığı ocağın üstünə qoydu. İ. Ə.. Süd vermək – əmizdirmək (uşağı).2. Bəzi bitkilərin ifraz etdiyi ağ maye.◊ Süd anası (nənəsi) – körpəyə süd verən başqa qadın; dayə, tərbiyə edib böyüdən qadın. <Xarrat:> Oradan da <uşağı> kənddə bir süd anasına (dayəyə) verdilər. T. Ş. S.. Süd dişi – uşağın çıxartdığı ilk diş. Təzə çıxan süd dişinə; Qəhqəhəli gülüşünə; Tırıp-tırıp yerişinə; Çox baxıb heyran olmuşam. M. D.. Süd gölünə düşmək – rifah və səadət içərisində yaşamaq, həyatın bütün nemətlərindən faydalanmağa başlamaq. Əhmədlə Məmməd çatdıqları gündən süd gölünə düşüblər. S. R.. Süd kimi – 1) ağappaq, qar kimi. Yer süd kimi dümağ, üfüqlər açıq, hava durğun idi. Mir Cəlal; 2) aydın, təmiz. Gecə süd kimi aydın idi, ağaclar hərəkətsiz dayanmışdı. Ə. M.. Süd kimi aydınlıq bir gecə idi. Ə. Vəl.. Süd qardaşı (bacısı) – bir vaxtda bir ananın südünü əmən uşaqlardan hər biri. Məzkur abxazlının süd qardaşı qabardalı Səfər bəy ona qonaq olur. F. K.. Südüm halal olsun! – ananın öz övladının hərəkətindən məmnunluğunu bildirən ifadə. <Səlma:> Südüm halal olsun, oğul! Qanpolad! H. C.. Anasının südü halal olsun! – yaxşı, nəcib uşaq haqqında. Halal süd əmmiş – bax halal. <Kərbəlayı:> Doğrudan, arvad, bir halal süd əmmişini tapsa idin, yaxşı olardı. Ç..
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.